Tak przynajmniej twierdzi artysta o pseudonimie
Christo, którego najbardziej znanym i spektakularnym dziełem było opakowanie… berlińskiego
Reichstagu! Dziś przybliżymy Wam sylwetkę artysty i jego najbardziej
rozpoznawalne dzieło.
Sylwetka Christo
Christo
Wladimirow Jawaszew (bułg. Христо Владимиров Явашев,
znany także jako Christo Javacheff), podpisujący się jako Christo, urodził się 13 czerwca 1935 r. w Gabrowie.
Na początku lat 50. Rozpoczął studia na kierunkach artystycznych, najpierw w
Bułgarii, potem Pradze, Wiedniu, Genewie i Paryżu, by następnie w latach 60.
osiąść w Stanach Zjednoczonych. Na początki malował portrety, które stanowiły
źródło jego utrzymania. Dziś Christo znany jest przede wszystkim z opakowywania
olbrzymimi płachtami kolorowej folii czy materiału budynków oraz form
krajobrazu.
Portrety i pierwsze opakowania
Już w okresie swojej pracy przy malowaniu portretów Christo tworzył
pierwsze opakowania, owijając materiałami pudełka i butelki, na które nie było
chętnych. Mieszkając w Paryżu Christo poznał Francuzkę Jeanne-Claude, urodzoną
dokładnie tego samego dnia, co on. Pobrali się i jednocześnie stworzyli udany
artystyczny duet. Mieszkając w Nowym Jorku zrealizowali wiele szalonych
projektów.
Opakowany Reichstag w
Berlinie
Jednym
z najsłynniejszych dzieł artystycznej pary było opakowanie berlińskiego Reichstagu,
które odbyło się we dzięki wsparciu ówczesnej przewodniczącej niemieckiego
Bundestagu Rity Süssmuth i miało miejsce w 1995 roku. Wykorzystano do tego
110 tys. metrów kwadratowych srebrnej tkaniny oraz 8 tysięcy metrów niebieskich
lin, którymi owinięto budynek. W realizacji tego projektu artyści skorzystali z
pomocy 90 alpinistów oraz czterech wielkich dźwigów, które podniosły ogromny
płat poprzetykanej aluminium tkaniny. Akcja obserwowana przez 5 milionów widzów
trwała od 17 do 24 czerwca. Całe przedsięwzięcie kosztowało 5 milionów dolarów,
które artysta wyłożył z własnych funduszy, nie biorąc ani centa od państwa
niemieckiego.
Christo wraz z żoną Jeanne-Claude założył CVJ Corp,
specyficzne przedsiębiorstwo, które sprzedaje obrazy Christo, makiety prac,
kalendarze, plakaty i różne gadżety. Najtańsze dzieła można kupić już za 50
dolarów, a najdroższe nawet za milion dolarów. Takie rozwiązanie umożliwia
artyście całkowitą niezależność od polityków czy fundacji. Jak sam przyznaje,
pochodzi z kraju, w którym rządził represyjny reżim komunistyczny i uciekł w
poszukiwaniu wolności, której nie ma zamiaru poświęcać dla czegokolwiek.
Czym jest ambalaż
Ambalaż to pojęcie, którego w kontekście prac
Christo, jak i opakowań w szerokim rozumieniu, nie można pominąć. Słowo to
pochodzi z języka francuskiego – emballage – i oznacza nic innego, jak właśnie
opakowanie. W sztuce współczesnej pod pojęciem tym kryje się działalność oparta
na opakowywaniu, okrywaniu i zasłanianiu przedmiotów, elementów architektury ora natury. Największe ambalaże tworzył i tworzy
właśnie Christo, który opakowuje wybrzeża, budynki, wyspy czy wąwozy. W Polsce
ambalażem zajmował się Tadeusz Kantor.
